ارتباط تناسب آیات با ترتیب و اسباب نزول

پایان نامه
چکیده

پژوهش حاضر به تبیین سه رابطه؛ الف: «تناسب آیات با اسباب نزول»، ب: «تناسب آیات با ترتیب نزول»، و ج: «تناسب آیات با ترتیب و اسباب نزول»، پرداخته است. تناسب آیات، اسباب نزول و ترتیب نزول سه مقوله علوم قرآنی و به عنوان ابزارارهای فهم متن قرآن بسیار حائز اهمیت هستند. این سه علم، رابطه های تنگاتنگی با یکدیگر دارند. فهم چگونگی این رابطه ها و توجه به آن ها، فهم صحیح قرآن را در پی خواهد داشت. قرآن دارای دو بعد، تناسب درون متنی و تناسب موقعیتی است. فهم این مناسبت ها، فهم ابعاد مختلف و آشکار شدن ویژگی های متن را نتیجه می دهد. براساس آن ویژگی ها، می توان به تعریف قواعد و شرایط فهم قرآن دست یافت. یکی از آن قواعد ارائه دور هرمنوتیکی متناسب قرآن سات که در پژوهش حاضر به ان مبادرت شده است. در آن دور، چگونگی تعامل سیاق متنی با سیاق حالی، تبیین گردید. حاصل این تعامل، تکامل فهم مناسبت های متن و نیز دستیابی به میزان درستی اسباب نزول است. اساس برقراری این تعامل، قراین موجود در متن قرآن، روایت ها و موقعیت نزول است. این قراین دال بر مضمون، و اقتضائات تعیین کننده در تعلق و یا عدم تعلق آن ها به یکدیگر می باشد. در پژوهش حاضر ذیل بررسی "ارتباط تناسب آیات با اسباب نزول" و "ارتباط تناسب آیات با ترتیب نزول" چگونگی ارتباط های این دو مقوله به طور کامل و از همه ابعاد تبیین گردید(از جمله، چگونگی فهم موقعیت نزول با توجه به مناسبت ها و قراین درون متنی؛ نحوه ارتباط تناسب آیات با اسباب نزول و شناسایی مولفات موثر در ارتباط بین این دو مقوله.) و در عین حال "چگونگی وجود سیاق های متفاوت در عین پیوستگی"، در قرآن، و نیز قاعده "تبدیل هر آیه به موقعیت نزول برای آیات بعد خود"، عرضه گردیده است. با توجه به قاعده اخیر، اهمیت توجه به رعایت ترتیب نزول در تعامل سیاق متنی و سیاق حالی، در دور هرمنوتیکی و ورود به آن، و نیز اهمیت رعایت آن در دستیابی به تناسب متنی، حاصل و تبیین گردید. و "ارتباط تناسب آیات با ترتیب نزول" به طور کلی در بین چند گروه سوره متوالی النزول بررسی شده که یکی از نتایج آن فهم چگونگی هدف قرآن است.

منابع مشابه

دگراندیشان عرب و اسباب نزول آیات حجاب

در این نوشتار قرائت های دگراندیشان عرب و استواری این قرائت ها بر اسباب نزول آیات حجاب به بحث و بررسی گذاشته شده است.  در متون تفسیری، روایی و تاریخی شیعه و اهل سنت هفت سبب نزول برای آیه پنجاه و سوم سوره احزاب آمده است. جابری، مرنیسی و عشماوی بر اساس اسباب نزول آیه شریفه، حجاب در عبارت «فسئلوهن من وراء حجاب» (احزاب/53) را حجاب اصطلاحی نمی شناسند و حکم حجاب را ویژه همسران پیامبر (ص) می دانند و از...

متن کامل

بررسی جدیدترین نظریه در ترتیب نزول آیات

متن کامل

روش شناسی کشف و اعتبارسنجی اسباب نزول (الگوریتم دستیابی به اسباب نزول آیات)

مساله این مقاله، دستیابی به روش قدم‌به‌قدم برای کشف اسباب نزول آیات قرآن و شاخص‌های اعتبارسنجی آنهاست. در این بحث که از مباحث علوم قرآنی است، با روش کتابخانه‌ای، پس از تعریف و کاربرد دانش اسباب نزول، منابع متقدم و متأخری که سبب نزول آیات را ارائه کرده‌اند، بر اساس تاریخ تدوین فهرست شده و تفاسیری که بیشتر به بحث اسباب نزول پرداخته‌اند، معرفی شده است. سپس پنج شاخص برای ارزیابی و اعتبارسنجی این من...

متن کامل

حوزه ارتباط اسباب نزول و تفسیر

 تبیین نقش اسباب نزول در تفسیر قرآن و تعیین حوزه‌هاى کاربرد آن در فهم معانى آیات است. یکى از دانشهاى مورد نیاز مفسّر، علم اسباب نزول است. آشنایى با موقعیّت زمانى، مکانى، فردى و اجتماعى نزول آیه‌اى یا بخشى از آیات، این امکان را به مفسّر مى‌دهد تا حقایق و معارف وحى را در زمینه‌هاى پیشینى و مقارن با آن مورد بررسى، تحلیل و نتیجه‌گیرى قرار دهد. از سوى دیگر، اسباب نزول در فهم مقاصد و اسلوب تعابیر قرآن ک...

متن کامل

پژوهشی در شأن، ترتیب و زمان نزول آیات غدیر

چکیده واقعۀ غدیر در جریان تاریخ اسلام، از سال دهم هجرى تا به امروز، چالش‌برانگیزترین مسئله میان مدرسۀ اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و مدرسۀ عامه بوده است. آیات غدیر از حیث شأن نزول، پژوهش‌های بسیارى از فریقین را به خود جذب کرده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با برشمردن ویژگی‌هاى انبیا (ع) و ارزیابى امامت به‌عنوان پشتوانه و قرین رسالت در قرآن، و نیز با توجه به نقش اساسى اسباب‌النزول در تفسیر آیات و بیان ...

متن کامل

نقش پیامبر (ص) در اسباب نزول آیات قرآن کریم

اسباب نزول از دانش‏هاى علوم قرآنى است که درباره زمینه‏ها و مقتضیات نزول آیات و سوره‏هاى قرآن بر رسول خدا بحث مى‏کند. به طور طبیعی وظیفه نقل اسباب نزول بر عهده صحابیانی بوده که شاهد نزول و ابلاغ وحی توسط پیامبر بوده‌اند. اینکه رسول خدا ص در بیان اسباب نزول چه جایگاهی دارد سؤالی است که تاکنون به آن پرداخته نشده و مقاله حاضر به روش تحلیل و توصیف در صدد پاسخ به آن است. نتیجه بررسی نشان می‌دهد که در...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023